Veel honden en katten zijn bang voor vuurwerk. Heeft uw huisdier hier last van? Kijk dan of het
mogelijk is om uw hond of kat uit de situatie te verwijderen, door bijvoorbeeld tijdens oudejaarsdag
met uw huisdier op vakantie te gaan naar een vuurwerkvrij gebied of uw huisdier onder te brengen
in een goed pension waar geen vuurwerk wordt afgestoken. Onderstaande adviezen kunnen helpen
bij huisdieren met vuurwerk.
1. Laat een angstig huisdier nooit alleen achter. Als u denkt dat er vuurwerk wordt afgestoken,
probeer dan thuis te blijven bij uw hond of kat, of zorg dat een andere volwassene thuis
aanwezig is.
2. Informeer uw omgeving over de angst van uw huisdier. Hang borden bij de ramen en deuren
met bijvoorbeeld te tekst “Hond/kat enorm bang voor vuurwerk: houd aub afstand”, of loop
even langs bij uw buren om te vragen of zij afstand van uw huis kunnen houden als ze
vuurwerk afsteken.
3. Laat uw hond op oudejaarsavond op tijd uit. Zorg dat hij aangelijnd is, zodat hij niet kan
wegrennen als hij schrikt. Wegrennen is zelf-belonend gedrag waarbij de hond zijn eigen
probleem oplost door afstand te creëren tussen hemzelf en de prikkel, waardoor zal hij in het
vervolg vaker weg zal rennen.
4. Laat een kat met vuurwerkangst nooit buiten op oudejaarsdag: houd ze binnen en zorg dat
de kat genoeg voorzieningen (voer, water, kattenbak, spelletjes, enz.) heeft.
5. Doe alle ramen, gordijnen, rolluiken en deuren dicht. Dit dempt niet alleen de geluiden, maar
ook de lichtflitsen. Er zijn ook oordoppen, koptelefoons of speciale brillen ontwikkeld voor
honden om geluid en lichtflitsen te verminderen. De hond moet getraind worden om dit
soort dingen te dragen, dus gebruik deze niet zomaar! Doe dit altijd in overleg met uw
dierenarts.
6. Laat wat lampen branden en zet de radio of televisie aan, dit dempt de geluiden van buiten.
7. Wordt u zelf nerveus van vuurwerk? Probeer rustig te blijven, dan geeft u het goede
voorbeeld aan uw huisdier.
8. U kunt een dier niet echt belonen voor angstig gedrag. Raakt uw hond volledig in paniek? Aai
hem dan niet, maar houd hem stevig vast (doe dit niet met een kat) en masseer hem met
lange, diepe bewegingen. Doe dit alleen als het lijkt te helpen. Let op, een hond die echt weg
wilt, kan bijten. Houd een kat die in paniek is nooit vast. Laat de kat bij u op schoot komen
(of de hond lekker tegen u aanliggen) als hij daar behoefte aan heeft.
9. U hoeft uw huisdier niet te negeren als hij angst vertoont. Leidt uw hond naar zijn veilige plek
en praat tegen hem op een rustige en normale manier. Probeer het dier af te leiden door
bijvoorbeeld te spelen, dan wordt vuurwerk gekoppeld aan iets positiefs.
10. Beloon uw dier flink als hij rustig blijft op het moment dat er
vuurwerk wordt afgestoken. Ook wanneer uw hond of kat even naar de bron van het geluid
kijkt, maar snel herstelt.
11. Creëer een veilige plek voor uw huisdier en train hem daarnaartoe te gaan om rust te vinden.
Ga altijd naar uw dierenarts als u vermoedt dat uw huisdier bang is voor vuurwerk. Soms kan speciale
vuurwerktraining helpen de angst te verminderen. Het is belangrijk om hier enkele maanden van
tevoren mee te starten. Soms is een dier zo angstig dat medicatie nodig is, maak ruim op tijd een
afspraak bij uw dierenarts voor advies op maat. Er zijn nieuwe en goede medicijnen die de
dierenarts kan voorschrijven om dieren te helpen als ze bang zijn voor geluiden.
Hoe maak ik een veilige plek voor mijn hond of kat?
1. Kies een plek in de buurt van mensen, maar zo ver mogelijk bij ramen en deuren vandaan, of
kies een kleine ruimte in huis, zoals een badkamer, waar licht en geluid minder binnenkomt.
Leg op deze plek het lievelings- kleed of kussen van uw huisdier neer. Voor katten is een
veilige plek vaak ergens verstopt in een kledingkast of ergens hoog bovenop.
2. Train uw hond door regelmatig naar de veilige plek te lopen met iets super lekkers (zorg dat
het dier dit wel ziet). Net voordat het dier daar inloopt, geeft u het commando “plek” (of een
ander woord dat nog niet bekend is bij het dier). Als uw huisdier de veilige plek ingaat,
beloont u hem met wat heerlijks. Doe deze oefening minimaal 2 tot 3 keer per dag voor 1 tot
2 weken totdat de hond het commando volledig begrijpt. Daarna kunt u hem af en toe
belonen met een botje of gevulde Kong, zodat hij wat langer op de veilige plek blijft. Ook
katten kunnen op een vergelijkbare manier getraind worden: u kunt ze belonen met
speelgoedjes of lekkers. Blijf in de buurt van uw huisdier als hij op zijn veilige plek is, en zorg
dat u zichtbaar voor hem bent.
3. Als uw huisdier tijdens oudejaarsdag onrustig wordt, geef hem dan uw commando voor
“plek” en leid hem dan naar de veilige plek (als hij er zelf al niet heen gaat). Geef het dier
daar wat lekkers ter afleiding. Heeft hij hier geen interesse in? Laat het dan gewoon liggen,
het kan best dat hij dit later wel pakt. Dwing het dier niet om naar de veilige haven te gaan,
want dan wordt de plek eng.
4. Zorg dat uw huisdier altijd bij zijn veilige plek kan, ook als u niet thuis bent. Het is uiteraard
wel de bedoeling dat u thuis blijft als er vuurwerk afgestoken wordt. Als een bench gebruikt
wordt, zorg dan ook dat de deur van de bench altijd open staat en maak deze zo
“geluidsdicht” mogelijk door er dekens overheen te leggen. Gebruik geen bench voor uw kat.
Informatieblad voor eigenaren over vuurwerkangst bij honden en katten – november 2021
Geschreven door Valerie Jonckheer-Sheehy (dierenarts-specialist, dipl. gedragsgeneeskunde, dipl.
dierenwelzijn).